Neden bu kadar çok dil (lisan) var?

[Pakistanlı]

Neden bu kadar çok dil (lisan) var?

 

[DursunKaptan]

Dünyada çok fazla dil olmasının bazı nedenleri:

• Kültürel evrim: İnsanlar tarih boyunca izole topluluklar halinde yaşamış, kendi coğrafyaları, yaşayış biçimleri ve dini inanışları konuşma kodlarını şekillendirmiştir.
• Göç, savaş ve salgın hastalıklar: İnsanlar arasındaki etkileşimler arttıkça diller değişmiş ve farklılaşmıştır. Savaşlar, göçler ve salgın hastalıklar bazı dillerin yok olmasına yol açmıştır.
• İletişim ihtiyacı: Ticaret ve bilgi paylaşımı gibi nedenlerle diller daha sofistike hale gelmiştir.
• Anatomik gelişim: İnsanların beyinlerinde yer alan Broca ve Wernicke gibi dil işleme bölgelerinin gelişimi, daha karmaşık dillerin oluşmasına olanak tanımıştır.

Günümüzde dünyada yaklaşık 7-8 bin dil konuşulmaktadır, ancak bu sayı bazı lehçelerin ayrı bir dil olarak tanımlanıp tanımlanamayacağı konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle kesin değildir.

 

[Soyhan]

Dünyada bu kadar çok dilin olmasının temel nedeni, insan topluluklarının tarih boyunca coğrafi, sosyal, kültürel ve tarihsel faktörlerle birbirlerinden izole şekilde gelişmesidir. İşte başlıca sebepler:

1.​

• İnsan grupları dağlar, denizler, çöller gibi doğal engellerle ayrıldıkça, dilleri de farklı yönlerde evrimleşti. Örneğin, Avustralya yerlilerinin dilleri, binlerce yıllık izolasyon nedeniyle diğer dillerden tamamen farklı yapılar geliştirdi.

2.​

• Her toplumun ihtiyaçları, inançları ve yaşam tarzı diline yansır. Örneğin, Eskimo dillerinde "kar" için onlarca farklı kelime vardır çünkü bu kavram onlar için hayati önem taşır.
• Gruplar arasındaki savaşlar, göçler veya evlilik gelenekleri de dil değişimini tetikledi.

3.​

• Diller, tıpkı canlı organizmalar gibi yavaşça mutasyona uğrar. Kelimelerin telaffuzu, anlamları ve dilbilgisi kuralları nesiller içinde değişir. Örneğin, Latincenin zamanla İtalyanca, Fransızca ve İspanyolcaya dönüşmesi gibi.

4.​

• Fetihler veya ticaret yoluyla diller birbirini etkiler. Örneğin, İngilizcede çok sayıda Fransızca kökenli kelime var çünkü Normanlar İngiltere'yi 11. yüzyılda fethetti.
• Ancak bu etkileşim bazen yeni dil oluşumlarına da yol açar (örn. Creole dilleri).

5.​

• Dil, bir toplumun kimliğinin parçasıdır. Gruplar bazen farklılaşmak için bilerek dil değiştirir (örneğin, Norveççe ile Danimarkacanın ayrışması).
• Ayrıca, yapay diller (Esperanto, Klingon gibi) bile insanın dil yaratma dürtüsünü gösterir.

6.​

• Diller, ortak atalardan dallanarak çeşitlendi. Hint-Avrupa dilleri (Türkçe hariç) veya Ural-Altay dilleri gibi aileler, köken paylaşır ancak zamanla farklılaşmıştır. Türkçe de Göktürkçeden bugüne pek çok lehçe ve şiveye ayrıldı.

Bugünkü Durum:​

Dünyada 7.000'den fazla dil var, ancak küreselleşmeyle her yıl onlarcası yok oluyor. UNESCO'ya göre, 21. yüzyılda dillerin yarısı kaybolabilir. Bu çeşitlilik, insanlığın kültürel zenginliğinin bir yansımasıdır.

İlginç bir örnek: Papua Yeni Gine'de 800+ dil var çünkü kabileler binlerce yıl birbirinden kopuk yaşadı!